In een North American B25 Mitchell naar Australië
11 January 2019
Version date: 2021-07-01 |
Roel Bazuin
Vanaf 1990 schrijf ik verhalen en artikelen. Opinie, research, case study’s. De laatste 15 jaar focus ik op de genealogie van mijn Eur-Aziatische takken. En daarmee samenhangende geschiedenis voor context en begrip. 
Contact
Reacties, vragen, meewerken? Gebruik het Mail formulier of Discord, Mastodon, Twitter, Gitlab. |
Binenkant B-25 NS-131 "Pulk"
|
Je bent een 11-jarige tiener.
Je moet vluchten uit je huis.
Naar een vluchtelingenkamp.
Want anders word je vermoord.
Je moet je hondjes Teske en Dikkie, de kippen en PoeiPoei de poes achterlaten.
Je hebt alleen een klein tasje met kleren en bent je popje in de haast vergeten.
Je slaapt met 10 man in één kamer op dekens en oude matrassen.
Op de vlucht tijdens de Bersiap
Niet een verhaal uit een kamp in Italië. Of Griekenland. Syrië. Het is mijn moeder eind 1945, tijdens de Bersiap [1]. In Bandoeng. De ouders en de 2 jongste kinderen van haar stiefvader zijn dan al door de Indonesiërs met de klewang in hun huis in Soerabaja vermoord [2] [3]. Hun graf is tot op heden niet gevonden. Een oom en tante worden met hun kinderen in hun huis gedood door Britse bommen.
Wenckebachlaan Bandoeng
Het huis van tante Tien ligt niet in een wijk die onder bescherming staat van de Engelsen en zij zijn gedwongen te vluchten om het vege lijf te redden en komen terecht in een vluchtelingenhuis aan de Wenckebachlaan[6]. Vermoedelijk rond het huis van Pauline Louise Marie van Doornum-Baronesse van Utenhove, die op 28 november 1945 in haar voortuin met dum-dum kogels werd vermoord [7].
Men woonde in een bediendenhuisje en sliep op matrassen op de grond.
Tante Tien, klein en tenger maar zeer kordaat, gaat met mijn 11-jarige moeder nog een keer kijken in het huis aan de Hospitaalweg. Niet zonder gevaar, maar ze wil nog wat spullen halen, waaronder het lievelingspopje van mijn moeder. Het huis is inmiddels door de Indonesiërs leeggeroofd en vernield. De gordijnen zijn ruwweg afgeknipt.
Onlusten in Bandoeng. De BBC meldt: Op Java zijn Britsche tanks uitgezonden naar Bandoeng waar gewapende Indonesiërs in oproer zijn bij de interneeringskampen. Nederlandsche troepen hebben een aantal gewapende mannen afgeslagen, die probeerden een vliegveld te bestormen [8].
Via lijsten van het Rode Kruis werden zij op deze locatie gevonden. Eind 1945 vlogen zij met een voor transport omgebouwde RAPWI B25 Mitchell naar Australië. Het vliegtuig was overvol en men kon alleen kleine koffers met persoonlijke bezittingen meenemen. De RAPWI vliegdienst vervoerde eind 1945 ML-KNIL en hun families in omgebouwde B25’s naar Australië. Ze hadden geluk: ze stonden op een lijst van het Rode Kruis.
Ik had tot voor kort niet gehoord van de RAPWI en vond na wat zoek en puzzelwerk een aantal ML-KNIL B-25’s met RAPWI taken. Naar alle waarschijnlijkheid behorend tot 18(NEI)Sqn [9].
Met welk vliegtuig de familie en andere Bersiap-vluchtelingen zijn vervoerd, is niet meer na te gaan.
Mogelijk een van de voor transport omgebouwde toestellen uit onderstaande tabel: de N5-129, N5-146, N5-151 of N5-158.
Misschien wel de N5-131 'Pulk'. Reevers Warbirds restoreerde een North American B-25J Mitchell en schilderde die in de kleuren van "Pulk", oorspronkelijk de N5-131 type B-25C van 18 (NEI) Squadron. De foto’s geven een uniek beeld van hoe de B-25 bommenwerper er uit heeft gezien.
De plaatjes van de binnenkant van de kist geven een idee hoe iedereen op elkaar gepakt in het voormalige bommenruim bijeen moet hebben gezeten.
Daar zit je dan.
Appx A: Recovery of Allied Prisoners of War
Ursuline klooster in Bandoeng
Het Ursuline klooster in Bandoeng, in gebruik als No. 1 Rehabilitation Allied Prisoners of War and Internees (RAPWI) kamp. Het klooster bood oorspronkelijk plaats aan slechts 300 mensen, en werd nu gebruikt voor de opvang van 880 ex-geinterneerden. |
Rond eind ’45 en begin ’46 is het RAPWI (Recovery of Allied Prisoners of War) programma opgestart. In die periode mochten nederlandse militairen van de Britten nog niet op Java en Sumatra landen.
ML-KNIL personeel en hun families werden toen met onder andere omgebouwde B-25’s naar Bundaberg in Australië gevlogen, waar nederland gebruik maakte van een RAAF vliegbasis. Een plek waar ze van de verschrikkingen van de kampen mochten herstellen alvorens weer actief in dienst te gaan [10] [11].
"RAPWI werd opgericht in opdracht van Mountbatten. Het doel was de verzorging van de geallieerde krijgsgevangenen en burgergeïnterneerden die waren bevrijd uit de kampen in het bevelsgebied South East Asia Command (SEAC)"
In juli 1945 krijgt Mounbatten te horen dat zijn bevelsgebied per 15 augustus 1945 uitgebreid wordt met geheel Nederlands-Indië (minus Sumatra), Thailand en het zuidelijke deel van Indo-China.
Van het oorspronkelijke plan om de RAPWI-teams in te zetten achter de oprukkende geallieerde troepen komt niets terecht door de plotselinge capitulatie van Japan op 15 augustus. Voor 150 kampen zijn op 17 augustus slechts 40 RAPWI-teams beschikbaar.
Nadat verzekerd is dat de lokale Japanse commandanten zich aan het capitulatiebevel zullen houden, komt op 28 augustus de hulpverlening van de RAPWI op gang. Boven de kampen worden pamfletten afgeworpen (Operatie Birdcage) met instructies aan de geïnterneerden en de Japanners. Daarna worden contactteams geparachuteerd bij de interneringskampen (Operatie Mastiff).
Eind september wordt duidelijk dat de Japanners niet langer in staat zijn om orde en rust te handhaven.
Als medio oktober het geweld tegen de Nederlanders en Indo-Europeanen uitbreekt en Indonesiërs in gevecht raken met de Japanse en Britse troepen wordt het voor de RAPWI zeer moeilijk de evacuaties uit te voeren.
Mitchell B-25
In 1942 staat in Camp Columbia te Australië deze middelzware Mitchell B-25 bommenwerper die eerder bij de ML-KNIL in gebruik was en omgebouwd werd tot een transportvliegtuig voor de Netherlands Oost-Indische Transportdienst (Netherlands East Indies Transport Service (NEITS). De neus werd afgesloten en de koepels en de gehele bewapening werd verwijderd. |
Ondanks alle problemen slaagt de RAPWI erin op Java en Sumatra 223.250 oorlogsslachtoffers (zowel voormalige geïnterneerden als vluchtelingen) op te vangen en te verzorgen.
Op 26 januari 1946 wordt de RAPWI op Java officieel opgeheven." Bron: Nationaal Archief
De RAPWI-vliegdienst had uiteenlopende vliegtuigtypen in gebruik: twee Japanse DC-3’s; circa 10 Soren tweemotorige transportkisten en circa vijftien eenmotorige Japanse trainingsvliegtuigen en tweedekkers en tevens een drietal B-25’s, onder andere N5-129.
Het voordeel van het gebruik van de Japanse toestellen was dat nu de nog in soms ruime mate aanwezige Japanse brandstofvoorraden konden worden opgebruikt. " ipms.nl
18 (NEI) Sqn
Bij de oprichting van 18 Squadron in 1942 (Canberra) was deze bemand met personeel van het ML-Knil, die na de Japanse invasie waren ontkomen dan wel geëvacueerd. Later werd het squadron aangevuld met Australische piloten van de RAAF.
Het Squadron was uitgerust met middelzware bommenwerpers van het type B-25 Mitchell.
Na de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 bestond de nieuwe taak voor het Squadron uit verkenningen voor het SEAC, het opsporen interneringskampen, droppings van levensmiddelen/ medicijnen en het transport van ex geïnterneerden naar Australië in opdracht van de RAPWI.
In verband met de gespannen situatie eind 1945 mochten er geen vliegtuigen op Java en Sumatra geplaatst worden en mochten de B-25’s uitsluitend landden indien geheel ontwapend en louter en alleen voor niet militaire doeleinden.
| The function number / Type | Bijzonderheden / Plane history |
|---|---|
N5 for the B25,
N for North American and '5' for Bomber |
bronnen: Jonkerweb / ipms.nl / joebaugher.com |
N5-129 |
12916 to NEIAF, NEI- pool; |
N5-131 
N5-131 augustus 1947
Vliegveld M.L. (Banjoemas, Semarang) |
12936 to NEIAF, "Pulk"; "Elza" 'Pulk' was restored, based on a North American B-25J Mitchell 
B-25 “Pulk” at Parafield Airport (April 2017)
Named after the B-25’s Dutch pilot, Fred “Pulk” Pelder (he apparently was given that nickname due to his tinkering with mechanical devices to improve performance) and it would serve the Dutch until its retirement in March 1948. |
N5-143 
Dutch Strafer, N5-143
|
29722 to NEIAF. Afgeschreven bij PEP als TB-25 NEITS mei 1945 |
N5-146 |
32512 to NEIAF, |
N5-151 
|
32485 to NEIAF, |
30589 to NEIAF, 
B-25 van 18 squadron, waarschijnlijk de "N5-158". |
|
N5-240 Medan. B-25 #N5-240 with female nose art 
|
N5-240 |
© 2010 - 2021 | Roel Bazuin | Written in Asciidoc | Baked with JBake v2.6.5
| CC BY-NC 4.0 license | 