Zwijgen of vertellen over een Koloniaal verleden

De Staat der Nederlanden, vertegenwoordigend het koninkrijk, ^[3] is in 2018 samengesteld uit vier landen: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Het koloniale verleden is feitelijk dus heel erg nú.

Binnen de Europese Unie zijn er momenteel nog steeds 6 landen met één of meer 'overzeese gebieden' nl. Frankrijk, Groot-Brittannië, Nederland, Denemarken, Portugal en Spanje. ^[4].

Wie herinnert zich nog dat 'groot-brittannië' in 1982 een mini eilandje met 3400 inwoners en een zooi schapen met veel bombarie binnenviel^[5]. Beyond evil.

Vroeger waren de Hollanders veel en veel stouter: "Koloniën van Nederland waren Nederlands-Indië, Suriname, Nederlandse Antillen, Nederlands-Nieuw-Guinea. In eerdere tijden had Nederland ook koloniale bezittingen in New York, Brazilië, langs de kust van Guinee, de Kaapkolonie (Zuid-Afrika), een aantal Nederlandse factorijen aan de Goudkust, Sri Lanka en Formosa. Bovendien was de kolonie in de Guiana’s tot 1815 groter."
Voor de liefhebbers: een compleet overzicht en geschiedenis op nederlandse koloniën.

Ongetwijfeld zullen sommigen een traantje hebben gelaten bij het uiteindelijke 'verlies' van het meeste van dit enorme koloniale grondgebied. Is daarmee ook de 'koloniale cultuur' verdwenen? Wat er bij de hollanders tussen de oren zit zeg maar? Tuurlijk niet. Aldoende werd staat stinkend rijk ^[6]. Een toenemend deel van de bevolking aan de noordzee wil dat ook zo houden.

Als we de 'De tijdlijn van de Lage Landen’^[7] er even bijpakken was heel Noordwest-Europa ooit ^[8] slechts schaars bevolkt door neanderthalers. Als bewoning al mogelijk was door een wisselend toendra- en ijsklimaat ^[9]. Tot pakweg 100 v.Chr. wonen hier wat verdwaalde Kelten en Germanen, die op enig moment worden onderworpen door de Romeinen. Die Italianen waren er vroeg bij.

Daarna zijn 'we' nog gekoloniseerd door Spanje en Frankrijk. Lodewijk Napoleon, de broer van, was koning van holland tussen 1806 en 1810. "Napoleon heeft hem weer uit zijn functie ontheven toen bleek dat hij te aardig voor de hollanders begon te worden. ^[10]"

Als de lage landen zich niet onder de Spanjaarden en de Fransen hadden uitgeworsteld, dan hadden die gebieden een kolonie geweest. Of gewoon geannexeerd. Stel je voor zeg. Spraken we allemaal perfect Spaans natuurlijk. Of Frans. Integreren hè. De hartewens en natte droom van àlle meesters. Tenzij 'we' allemaal een kopje kleiner waren gemaakt, dan ja.. Denk terug aan het resultaat van gezamelijke europese inspanningen in noord-amerika van migranten.

Spoelen we door dan zien we dat in augustus 1815 Willem I zich uitroept tot Koning der Verenigde Nederlanden ^[11]. Hij arriveerde in november 1813 met een Engels oorlogsschip in Scheveningen. Dat kon toen ook gewoon. Gesteund als hij was door 'de heren van holland' en een paar meelopers. De Belgen vonden dat geen goed idee trouwens en vertrekken in 1830. Slimme jongens.

In 1922 werden alle verwijzingen naar de koloniën uit de grondwet gehaald en werd er voortaan gebruik gemaakt van de eufemistische ^[12] term 'overzeese rijksdelen'. De koloniaal wil zich beter voordoen dan wie hij is. Bezetter^[13]. Annexeerder^[14]. Semantics^[15].

Het is natuurlijk allemaal súperlang geleden dat dit allemaal begon. Dat landjepik, onderdrukken, uitbuiten en uitknijpen. Maar je moet ècht even een boek lezen als je je VOC ^[16] geheugen wil opfrissen ^[17].

Een van de hollandse 'overzeese rijksdelen' is Nederlands-Indië. Dat is althans vanaf 1816 de gebruikte officiële benaming voor alle in de Indische Archipel door de nederlandse staat gekoloniseerde gebieden. De nederlandse aanwezigheid dateert echter van het eind van de 16e eeuw ^[18]. Toen was het 'de Oost' ^[19]. De spijseilanden ^[20]. Tempoe doeloe ^[21].

'Sommige kamerleden wilden dat kinderen geboren uit een Nederlandse vader en een tot een ander menschenras behorende moeder ook Nederlander werden.^[22].

De bewoners van Nederlands-Indië werden in het 1854 Regeringsreglement ingedeeld in twee juridische categorieën: Europeanen en Inlanders en werden beide Nederlander. In 1892 werden de 'inlanders' uit het reglement gehaald en zij verloren hun Nederlandse nationaliteit.

"Met Inlanders werden gelijkgesteld Arabieren, Moren, Chinezen en alle anderen die mohammedanen of ‘heidenen’ waren. Met Europeanen werden gelijkgesteld christenen en zij die geen Inlanders waren of met Inlanders waren gelijkgesteld. In de praktijk waren dat andere westerse bevolkings­groepen, zoals Australiërs, Amerikanen, Belgen, Duitsers, etc. Het onderscheid in de wet tussen de twee hoofdgroepen berustte tot 1920 op ras en op geloof."^[23] Ik deel het jaartal in de stelling niet.

Vrij recent, in 1949, erkent Nederland de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië, dat nu Indonesië ^[24] heet. Nederlands-Nieuw-Guinea ^[25] werd in 1963 teruggegeven. Het moet in het geheugen bestaan van minstens 2 generaties. Zou je zeggen. Zeker en omdat 'we' voor de wet allemaal 'nederlander' zijn. Onmerkbaar worden 100.000-en Indische mensen tegelijkertijd ineens een 'koloniaal'.

Ik herinner me dat we in Bandoeng rondliepen. Met sàteh kambing en tèh bottol natuurlijk. Krètek. Ergens op een pleintje eten en kletsen. 'Hé belanda! Rot op naar je eigen land'. Iedereen stil. Paar van die knapen die langsliepen. Vrij confronterend. Van toerist naar onwenste vreemdeling.

Het klopt wel. Denk ik. Dat van dat bestaande geheugen. Ik heb echter het vermoeden dat het geschiedkundige geheugen voornamelijk bestaat bij mensen met een directe band met een van de voormalige kolonies. In mijn geval Nederlands-Indië. Van mijn moeders kant. Mijn pap komt gewoon uit Groningen.

Een directe band is bijvoorbeeld als jij of je voorouders zijn geboren in een van de koloniën. O nee. 'Overzeese gebiedsdelen'.

Of als de staat heeft beloofd te zullen helpen een deel van de Indische Archipel te verzelfstandigen ^[26]. Maar natuurlijk gewoon liegt en het laat doen.

Je Indische ouders of grootouders hebben in jappenkampen gezeten. De bezetting wel of niet overleeft. 'Maar wij (de hollanders) hadden het ook moeilijk. We aten zelfs bloembollen'. Huhuh.

Of je had de pech om als tiener door de staat als soldaat naar Nederlands-Indië te worden gestuurd ^[27] om 'de inlanders' weer in het gareel te krijgen.

De buurman 70+ was er één van de soldaten die mee moest helpen de 'heidenen' om zeep te helpen. Op een dag waren we op bezoek op zijn verjaardag en het komt kort ter sprake. Hij moet huilen. 's Nachts horen we hem gillen. De volgende dag komt de buurvrouw met een taartje. 'Hij had weer een slechte droom', zegt ze. 'We kunnen het er beter niet meer over hebben'.

Of wanneer je als Indo KNIL soldaat in naam van koningin en vaderland hebt meegeholpen je voormalige buren om zeep te brengen.

Eenmaal verplicht in nederland, kun je er maar beter over zwijgen. Net als alle 'kolonialen'. Niet dat het veel hielp. De behandeling van ex ML-KNIL-ers in de luchtmacht was schandalig. Beschimt, genegeerd en gepaseerd tot op het hoogste niveau. Schaamteloos gedrag van het hollandse defensie apparaat. O en natuurijk is het volstrekt logisch dat je je salaris van de 3,5 jaar dat je in een Japans interneringskamp zat niet krijgt uitbetaald. Want ja. Je moet je grote bek houden.

Ik zei eerder "Nog steeds bekruipt me een gevoel van ongemak en onevenwichtigheid als ik met familieverhalen bezig ben" ^[28]. Misschien de optelsom van leugens en niet nagekomen beloftes door de nederlandse staat. Daarom duik ik in de geschiedenis. Een duidelijk bron is de biologische band met Indische voorouders. Daarom vertel ik hun verhalen.