04 October 2019

Opening

"Dames en heren, ik neem de vrijheid om direct op te staan en naar voren te lopen omdat ik een presentatie van zo’n 30 minuten heb voorbereid.

Agema: mevrouw Molemans: 30 minuten is toch wel een heel lang blok. We willen ook de ervaringsdeskundigen hier aan het woord krijgen. Wij hebben niet gerekend op een presentatie van een half uur.

Dan ga ik 'm korter maken.

Agema: Ja, want we willen juist ook graag de ervaringen van ervaringsdeskundigen vandaag doen.

Dames en heren goede middag. Mijn naam is Griselda Molemans. Ik werk als onderzoeksjournalist. Ik ben hier op uitnodiging van Indisch Platform 2.0 en de Taskforce Indisch Rechtsherstel. Ik ga het de komende minuten over geld hebben. Over heel erg veel geld.

1. Uitkeringen

Allereerst heb ik een bijzonder opdracht aan u allen. Wilt u een aantekening maken mentaal, dan wel op papier, of op uw Ipad telefoon: het totale bedrag van 200 miljoen euro.

Allereerst ziet u dit gespecificeerd, 178 miljoen euro uitgekeerd door de staat onder de vlag van het gebaar, individuele erkenningen en een collectieve erkenning.
Daar hoort ook de ex gratia backpay uit 2015 bij: 15 miljoen euro voor de 585 rechthebbenden die op dat moment mannen en vrouwen op een peildatum in 2015 nog in leven waren. het Indisch Herinneringscentrum als onderdeel van de collectieve erkenning 10 miljoen euro.

Waarschijnlijk zegt u, heee Einstein, je optelsom klopt niet. Ik heb het naar boven afgeropnd omdat er ook nog andere vormen van financiële erkenning door de loop der jaren zijn geweest. Ik heb het even globaal naar boven tot 10 miljoen euro afgerond.

2. Nog Even: Het Gebaar

Even terug naar het gebaar. U weet, u bent helemaal bijgepraat daarover, in de periode 1998-2001 werd er onderhandeld.

Aan de ene kant de staat der nederlanden in de persoon van minister Zalm, aan de andere kant zat een delegatie namens het Indisch Platform. Een mandaadloos platform, dat moet ik even benadrukken. En waar liep het vast: op het feit dat er 2 bepaalde eigenschappen niet beheerst werden door de onderhandelingsdelegatie.

  • Ten eerste: niet kunnen onderhandelen met het mes op tafel.

  • En twee, waarom kon dat niet: omdat de delegatie zich niet bewust was van onweerlegbaar bewijsmateriaal. Als men de moeite had genomen om dan wel een onafhankelijk onderzoek in te stellen, ofwel dat zelf te doen, dan had ze geweten wat de reikwijdte van het uitgebleven rechtsherstel is. Ik laat u even een foto zien. Dit is 40 jaar geleden bijna op de kop af, toen een hoorzitting plaatsvond in de 2de kamer. Bekende gezichten. U ziet een jonge Hans wiegel, een jonge Wieteke van Dort, geflankeerd door een aantal rechthebbenden voor die backpay.

De mening is eigenlijk, of eigenlijk is de indruk gewekt dat het puur en allen om de backpay gaat als het over de Indische Kwestie is.

3. wat is er aan de hand met Backpay?

Ik ga u een aantal dossiers in vogelvlucht laten zien, gebaseerd op 10 jaar onderzoek. En ik begin met die backpay. Want wat is daarmee aan de hand?

Voor diegenen die niet helemaal op de hoogte daarvan zijn. De Nederlandse Staat heeft altijd gezegd: ja, er is een schuld aan 82.000 overheidsambtenaren en KNIL militairen, maar die hebben wij overgedragen aan de nieuwe Indonesische regering.

Dit is gebeurd tijdens de ronde tafel conferentie.

U ziet hier een aantal stukken die ik naar boven heb getrokken uit het nationaal archief, anderhalf kilometer hier verderop in de stad. Het gaat erom dat in januari tot april 1949 onderhandeld werd en daarbij werd er gesteld: we gaan debet en credit posten opstellen. En die posten die zijn op een bepaald moment vasteglegd in feiten, in steen gebeiteld, en dat is uiteindelijk de staatsschuld die we gaan overdragen aan Indonesië.

En by the way: daar hoort ook de backpay onder. Dat is ook een van de posten.

Ik noemde debet en creditposten. Het gaat om een zogeheten vermogensbalans waar dus schulden ten lasten en ten gunste van indonesië in kaart zijn gebracht. Ik laat u deel 1 van de vermogensbalans zien. U ziet met rood onderstreept het woordje 'oorlog'. Misschien dat u denkt 'hee zijn dat dan die backpay salarissen'? Nee, dit is de post inzet van de grootste legermacht ooit tijdens de koloniale oorlog. Nederland heeft geprobeerd om die kosten voor de nederlandse inzet te verhalen op Indonesië.

Hoe je hier verder ook scrolt, langs die vermogensbalans: die backpay staat er niet op. Daar komt ook nog eens bij dat in onderliggende stukken van de zogeheten 'Commissie Schuld' wordt gesteld dat als het gaat om de schuld na 1942 opgebouwd, openstaande posten, dan moet er beoordeeld worden of die bepaalde bedragen ten laste of in ieder geval ten goede komen aan Indonesië of dat bezwaarlijk zou kunnen zijn voor de liquiditeit van het nieuwe land.

De conclusie is: wanneer je een schuld als schuldenaar niet overdraagt, dan ligt die na 74 jaar nog steeds bij jezelf. Bij de Staat der Nederlanden.
Is mijn conclusie.

4. De Pensioen Dossiers

Ik ga naadloos door met een tweede dossier. Het gaat over de Pensioen Dossiers.

Van al die duizenden KNIL soldaten van wie een groot aantal naar nederland is gekomen, een aantal van hen heeft gekozen om naar Nieuw Guinea te verhuizen, dan wel in Indonesië te blijven en in het Indonesisch leger te dienen. In de loop van de jaren '50, in 1956, staan er pensioenen open. Ten waarde van 60 miljoen gulden.

Steeds wordt er bij de regering Drees op aangedrongen: voldoe aan die plicht, voldoe aan die schuld. 60 miljoen gulden is niet iets wat je over het hoofd ziet. Keer op keer komt het terug, als je ook de handlingen vand e kamer erop nastaat. Het blijft een pijn dossier. En dan besluit de regering Drees over te gaan tot handelen en dat ze op een ongelooflijk getructe wijze: door een wetswijziging voor te stellen in de zogeheten 'Garantiewet Militaire KNIL. En die wijziging die ziet er zo uit:

'De voldoening van alle rechten en aanspraken na 26 december 1949'.

Het venijn zit 'm in de staart. Want het ging om alle opgebouwde rechten en aanspraken vanaf dat een militair in dienst zat bij het KNIL. Vaak was dat voor de oorlog. Op het moment dat je die datum wijzigt, u voelt 'm aankomen, dat is de dag voor de onafhankelijkheid.

Daarmee verdwijnen al die rechten en afspraken van tafel. En voor als kamerlid was op dat moment maar 1 kamerlid van de SGP, Cor van Desenior, die het doorhad en ageerde en tegenstemde. Maar helaas: hij was in de minderheid.

En die wetswijziging is doorgevoerd en daarmee was die betalingsverplichting in een keer van tafel.

5. Internationale Compensatieregelingen

Ik ga het nu hebben over drie internationale compensatieregelingen voor nederlandse oorlogsslachtoffers. Geld wat betaald is door andere landen als een kleine pleister op de wonde. Ik begin met de Birma spoorweg.

5.1. De Birmaspoorweg

De birmaspoorweg is in 1954 verkocht aan Thailand. Het Thaise land heeft 9,5 miljoen gulden betaald, dat werd overgemaakt op een rekening van het geallieerd opperbevel in london.

Dit stuk komt uit de nationale archieven in Londen. U ziet een allereerste verdeling, want er werd gesteld: luister, dit geld is ten eerste om 3 voormalige kolonies schadeloos te stellen omdat er heel veel materiaal geroofd is voor de aanleg van die brug, de Birma-Thailand spoorweg. U ziet Brits Maleisie, Birma en, dat zijn de voormalige Engelse kolonies, en Nederlands Indië werden in eerste instantie schadeloos gesteld. Nederland ontving, omdat Nederland onderhandelde hierover werd er 1,5 miljoen bijgeschreven op de rekening van Buitenlandse Zaken. Je zou denken, Indonesië is de rechtsopvolger, dus waarom is het aan Nederland betaald?

Dit is even zijlijntje. Ik heb contact opgeomen met Buitenlandse Zaken en daar wordt gezegd: 60 miljoen gulden het is betaald, neem dat van ons aan, er is alleen geen bonnetje van.

Ik ga door met het restbedrag wat over bleef staan en dat is ruim 60 miljoen gulden#100.000 britse ponden. Dat is 1,1 miljoen gulden. Dat geld kreeg Nederland overgemaakt, ten compensatie van haar 18.000 dwangarbeiders. Burgers en militairen die aan die gruwelijke spoorweg hebben moeten werken.

Maar wat doe je als overheid, Buitenlandse Zaken, wanneer je wel de naam hebt van die 18.000 mannen, van wie er 4.000 overleden zijn, maar je weet niet waar ze wonen. Waar in nederland wonen ze. Wonen ze nog in een contractpension. Kom ik straks nog even op. Zijn ze in Indonesië gebleven. Zijn ze doorgeëmigreerd naar Australië of naar Amerika.

Dit is wat we doen: we plaatsen een kranteoproep en het betekent dat iedere rechthebbende dan wel de erfgenaam een briefkaart stuurt met zijn persoonlijke gegevens en aangeeft in welke werkkampen langs de spoorweg hij gewerkt heeft. En dan wordt er 61,73 gulden overgemaakt. En misschien denkt u 61,73 gulden, nou dat is toch wel klein bier. Gaat het niet om. Het is een erkenning. Het komt al die mannen en hun erfgenamen toe. Wat betekent dat nou precies in de praktijk. Omwille van de tijd ga ik hier heel snel ven doorheen.

Ik laat u kort 2 gezichtjes zien. De eerste was een nederlandse meneer Sip Fokkens. Hij vertelt dat hij in 1954 in Groningen woonde, maar niet het geld had voor een krante abbonnement, dus nooit de oproep heeft gezien. De tweede meneer is Willy welker, woonde in Tsunai Gerong op Sumatra. Daar kwamen geen nederlandse kranten. Hij heeft 'm ook gemist. Allebei hebben ze hier nooit van geweten.

In totaal zijn er op dit moment 1560 meldingen binnen gekomen bij Taskforce Indisch Rechtsherstel. Openstaand bedrag: rond de 90.000 gulden. Aan het einde van de rit geef ik u de bedragen in de huidige waarde.

5.2. Japanse Herstelbetalingen

Kom ik bij de tweede buitenlandse herstelregeling. Dat zijn de Japanse herstelbetalingen.

Japan heeft uiteindelijk 38 miljoen gulden betaald voor de geïnterneerde nederlandse gevangenen. Burger en militair geïnterneerden. Het zal een beetje een cliché zijn, maar het gaat wéér om het principe van voor een briefkaart op de eerste rang.

Was je geïnterneerd geweest, stuur je een briefkaart naar buitenlandse zaken en dan was de bedoeling dat je als burger geïnterneerde 415 gulden en als militair 285 gulden uitgekeerd kreeg. Ik heb een bedrag of een aantal aangehouden wat ik in stukken vond.

In 1960 waren er nog 10.000 aanvragen die nog niet behandeld waren, dan wel afgewezen. Ik hou die als ondergrens aan voor het bedrag dat tot op de dag van vandag uitgekeerd zal moeten worden.

5.3. Indonesische Herstelbetalingen

Traktaat van Wassenaar

Ik laat u een bekend gezicht zien: Josef Luns met zijn echtgenote op weg naar indonesie. Hij is de man die bij de derde, de allergrootste van de drie, betalingsregelingen betrokken is. De zogeheten 'Indonesische Herstelbetalingen'. Die onderhandelingen die liepen in 1966 en daar is het zogeheten 'Traktaat van Wassenaar' uit voortgevloeid.

Het ging om een betalingsverplichting van indonesië: 600 miljoen gulden plus rente te betalen 30 jaarlijkse termijnen. En waarom? Omdat vanaf de beruchte zwarte sinterklaas, 5 december 1957, nederlanders staatsgevaarlijk waren verklaard en het land moesten ontvluchten. Vaak met alleen de kleren om hun lijf. Luns speelde de kaart van al die ontheemde gezinnen die niets meer hadden en zei tegen indonesië, beetje geparafraseerd: dit zijn de mensen om wie het gaat, jullie gaan deze mensen compenseren en het gaat ons ook om de nationalisatie van een groot aantal nederlandse bedrijven.

In de kelder bij buitenlandse zaken liggen alle dossiers van de mensen die zich op tijd hebben kunnen aanmelden. En ik zeg bewust 'op tijd', want wat vrijwel niemand heeft geweten is dat je je tussen 1 mei en 1 augustus 1969 met een briefkaartje moest aanmelden en als je die termijn miste omdat je de oproep had gemist, kon je fluiten naar het indienen van eens schadeclaim.

4777 dossiermappen liggen er in de kelder. Ik heb daar heel even binnen mogen kijken. Ik geef nu even een vriendelijk doch dringend verzoek aan u als kamerlid: deze dossiers staan op de rol om volgend jaar vernietigd te worden. Wilt u alstublieft voorkomen dat het vernietigd wordt want het is ongelooflijk belangrijk bewijsmateriaal. Nu denkt iedereen, ok ik heb een schadeclaim ingediend, dan zal ik mijn geld ook wel krijgen. En dat is al die jaren de buitenkant geweest. Ik heb op basis van 3 machtigingen van gezinnen de mogelijkheid gekregen om de ware gang van zaken te achterhalen. Dat laat ik u heel kort even zien.

Als je een claim indiende, dan was dat onderbouwd door de verloren bezittingen, door de schade.

Dit gaat om een familie die 150.000 gulden aan schade claimt, vanwege een melkveehouderij en landerijen. Maar wat niemand heeft geweten, is dat op het ministerie van buitenlandse zaken op een aparte manier, op een eigen manier werd gekeken naar de afhandeling van die claim.

In eerste instantie stelden de ambtenaren zelf vast wat een redelijk bedrag was. De zogeheten 'Afwaarderingsmodule'. Die 150.000 gulden werd afgewaardeerd naar beneden en daarvan werd, conform de regelgeving, 15% uitbetaald. En zo kan het gebeuren dat deze vrouw niet 150.000 maar 9.600 gulden uitbetaald kreeg.

Het tweede dossier wat ik ingekeken heb ging over 6 miljoen gulden. Duizelingwekkend. 11 huizen, bioskoop, oliefabriek. Onwaarschijnljk. De 3 erfgenamen hebben elk 45.000 gulden uitbetaald gekregen.

En tekende je niet voor de zogeheten acte van sessie, dan kon je fluiten naar je geld. Dus dit was echt met het mes op tafel: als je niet tekende, werd je niet uitbetaald. Die hele regeling, 'Traktaat van Wassenaar' 600 miljoen gulden plus rente, wat in 2002 afbetaald werd door indonesië, moet volledig op de schop omdat het - laat ik het vriendelijk zeggen - op een niet eerlijke manier is afgehandeld. .Dwangprostitutie Nu kom ik heel snel even iets bij een dossier dat ook even in de zijlijn is. Maar ik vind het belangrijk dat u het weet.

U ziet hier Commoria, een Javaanse vrouw, die samen met 30 andere lotgenotes bevrijd is in een marinebordeel op Timor. Zij is slachtoffer van Japanse dwangprostitutie geworden.

Wat belangrijk is om te weten, is dat conform het officiele overheidsrapport van 1994 waarin gesteld wordt dat in de gehele archipel, dat er met zekerheid 65 en naar alle waarschijnlijkheid 300 slachtoffers zijn gevallen. Hollands en Indo-Europees.

Dat kan technisch helemaal niet, want er waren meer dan 300.000 japanners plus mariniers waren er gestationeerd en dat was een systeem wat betekende dat het overal op dezelfde manier is uitgerold. Volgens mijn -overvloedig- bewijsmateriaal van over de hele wereld, zijn er 60 miljoen gulden#minimaal 70.000 vrouwen slachtoffer geworden. waarom noem ik dit?

Omdat met name de inheems indonesische, malanesische, molukse, arabische, chinese en papuavrouwen, die allemaal onderdanen waren, uitgesloten zijn van de WUF en de WUBO.

En ik gooi er nog maar even een kleine berekening tegen aan, hypothetisch: Stel van die 70.000 vrouwen 7.000 de schaamte hadden kunnen overwinnen, vanaf 1972 toen de WUF werd ingesteld. En dat ze omdat al die levens verwoest zijn omdat ze niet konden werken omdat ze bespot werden, vernederd werden. Stel dat ze een heel klein beetje, een kleine toelage voor de medische kosten en de zorgkosten hadden kunnen ontvangen, over pak 'm beet 20 jaar van hun leven, want de meesten zijn niet oud geworden, dat was 340 miljoen gulden geweest. Is dat dan zoveel gevraagd?

60 miljoen guldenDit is die koppeling met dat geld wat ik steeds wil blijven benadrukken dat zelfs over de hoofden van slachtoffers van een oorlogsmisdaad als dwangprostitiutie geld bespaard is#.

6. Goudvoorraad Javaasche Bank

Dan kom ik, dames en heren, bij de voorlopig laatste claim en dat gaat over de geld en goudvoorraad van de javaasche bank.

Als u heel even terugdenkt aan het 'Rapport Indische Tegoeden' uit 2003, wat opgesteld was naar aanleiding van de vraag, "zijn er sporen te vinden waaruit blijkt dat individuele rechthebbenden een claim kunnen indienen", dan kunt u zich herinneren dat over de Javaasche Bank werd gesteld dat de goudvoorraad net op tijd in Australië en Zuid-afrika is ondergebracht.

Technisch klopt dat, maar het was slechts eenderde van de totale voorraad, want in hetzelfde archief waar de onderzoekers hebben gewerkt, zat ik 10 jaar later en dit is wat ik uit de archieven van de Federal Reserve naar boven trok.

Kijk vooral naar de goudvoorraad van de Javaasche Bank. Dit is tweederde van de goudvoorraad: 135 miljoen dollar.

U ziet een compleet overzicht van 13 juni 1942, de zogeheten 'Foreign Gold Holdings' bij de FED. Heel veel landen hebben hun goud daar geparkeerd, natuurlijk vanuit veiligheidsoverwegingen.

Dit is goud wat buiten de boeken is gehouden en wat ook niet wat in het officiele rapport voorkomt.

Het was niet alleen niet alleen goud, het was ook 60.2 miljoen dollar wat overgeheveld is naar de kluizen onder 50th Avenue in New York. En dat ging steeds per coupure, steeds werden er schepen volgeladen met goud. Er zijn vliegtuigen heen en weer gegaan.

Bij ieder zending hoorde een blik met microfims. U leest het hier: 'containing eastman kodak safety film', met alle bankmutaties. De complete bank-administratie van de Javaasche Bank is overgeheveld en lag daar in New York.

Er is dus geen sprake van dat er een groot zwart gat is. Ik heb nooit in die theorie geloofd dat een oorlog een zwart gat veroorzaakt.

Van wie was dit goud? In de woorden van Alexander Loudon, speciaal gezant bij de nederlandse ambasade in washington, was dit goud van nederland. Want:

Nederlands-Indië was immers een kolonie van het Koninkrijk der Nederlanden. De bedoeling was dat dat goud na de oorlog beschikbaar zou worden voor nederland, heel expliciet, de opbouw van het land. En de Federal Reserve informeerde op een gegeven moment van 'hebben jullie alles op orde, weten jullie precies welk goud waar ligt'.

En hier blijkt uit deze correspondentie dat het overgrote gedeelte van de goudstaven in New York lag, met nog een en ander geparkeerd in Ottawa, waar de Koninklijke familie resideerde, Londen en in Zuid-Afrika. En dit is iets wat nooit nooit naar buiten is gekomen. Maar wat gebeurt er 7 maanden nadat ik dit publiceer in boekvorm: 122,5 ton goud; hee is dat niet toevallig: 135 miljoen dollar is rond de 122 /123 ton goud.

In november 2014 wordt deze enorme hoeveelheid goudstaven overgebracht vanuit de kluizen in New York naar de kluizen op het Frederiksplein van de Nederlandse Bank in Amsterdam.
Waarvan de bank stelt dat het een handelsoverschot is en waarvan ik, op basis van bewijsmateriaal stel dat het het Indische goud is wat nooit bekend is geworden.

Dat goud is op zich gekoppeld natuurlijk aan banksaldi, aan spaarsaldi, aan verzekeringspremies. En dat voorzag de Federal Reserve.

En daarom heeft ze in juli 1945 een rapport opgesteld 'Netherlands Indies Money en Banking' en daar staat precies in welke banken er waren in de oude kolonie. Een groot aantal verzekeraars, die ongelooflijk veel polissen verkocht hebben. Polissen waarvan wij op de dag van vandaag denken 'o werkelijk', voor het laten studeren van je kinderen, voor speciale opstal, alles is geregistreerd, alles staat ook op microfilm.

Een van de grootste spelers: de NILMIJ, de grootste in Nederlands-Indië en in nederland, waarvan de rechstopvolger EAGON is. Nogmaals: dit zal allemaal tot op detail uitgekoppeld moeten worden.

7. Opvang In Nederland: Schulden En Nog Eens Schulden

Heel even snel. Van de cijfers naar het menselijke verhaal

Wat betekent het als je uit een oorlog komt en je hebt geen uitkeringen meer, je pensioen wordt niet uitgekeerd, je salarissen over 3,5 jaar niet, je kunt niet bij de bank terecht want daar wordt gezegd dat de Jappen alles gestolen hebben en dan moet je naar nederland komen.

Voor diegenen onder u die niet helemaal vertrouwd zijn met het opvangsysteem vanaf 1950: Dat werd onder de regering Drees opgetuigd en het allerbelangrijkste van die opvang was dat de mensen er zelf voor moesten betalen.

Dus in die periode 1950 tot 1970 zijn alle gezinnen, alle ontheemde gezinnen, met een schuld opgezadeld. Gemiddeld 15.000 gulden. Dat zou nu 47.000 euro zijn. Dat was voor de opvang in pensions, zoals ook bijvoorbeeld kamp Westerbork, want wonderlijk genoeg zeg je: 'is dat ook een contractpension', ja. Technisch gesproken waren ook dit soort kampen, dienden zij als speciale opvang.

Er moest betaald worden voor de kost en inwoning. Dat werd allemaal verhaald op de mensen zelf. Dus dan heb je de situatie dat je al geen geld hebt en je wordt vervolgens ook nog eens een keer extra belast. Je kon die schuld inlopen, omdat er 60% van het inkomen van de kostwinner werd ingehouden, maar er bleef altijd een restschuld staan. Zoals u ziet ut deze schuldbrief die ik mocht projecteren: een gezin heeft ruim 9.000 schuld opgelegd gekregen en bij het vertrek naar de eigen woning stond er nog ruim 2.000 gulden over wat in de jaren er na moest worden afgelost.

Wat het allemaal bij elkaar heeft veroorzaakt was schaamte, vernedering, achterstelling en zelfs zelfmoorden. En dat is het laatste taboe wat er ook in die pensions is gebeurd.

8. Waarde Van De Openstaande Claims

Ik ga u nu de huidige waarde laten zien van de openstaande claims. Die heb ik laten berekenen door een onafhankelijk bureau. 2 actuarissen hebben zich daar de laatste dagen mee bezig gehouden. En als u wilt meeschrijven, dan kan dat, maar schrik er niet van:

De huidige waarde van de backpay schuld is 25.8 miljard euro, de KNILpensioenen ruim 778 miljoen en zo loop ik het even door.

U ziet al die getallen onder mekaar. De laatste betreft het weggesluiste geld en goud van de Javaasche Bank. Voordat ik u het totaalbedrag aan ondergrens meegeef van deze openstaande, en dit is puur feitelijkheid, dit is wat er is gebeurd waardoor mensen tot op de dag van vandaag hartpijn, zielepijn en nachtmerries hebben, omdat ze verstoken zijn gebleven.

Een onofficiele uitspraak van minister Klompé 1958: de Indische Nederlanders zijn geofferd voor grotere belangen. U ziet hier wat de groter belangen waren. Nu dacht ik 2 dagen geleden dat ik hiermee het hele plaatje kon presenteren tot ik een telefoontje kreeg van een collega uit Korea, met wie ik aan een nieuwe publicatie werk. En hij ontdekte dat er iets aan de hand is met de ontmanteling van de vijandelijke banken in voormalig Nederlands-Indië.

Er waren 2 japanse banken die werkzaam waren, de zogeheten Yokohama Spacierbank als vervanger van de Javaasche Bank en de tweede was de Bank of Taiwan in de zogeheten buitengewesten, de eilanden buiten java en sumatra. Die banken zijn ontmanteld op last van de amerikanen, maar die ontmanteling zelf is gebeurd door de NEFIS, de militaire tak van de inlichtingendienst.

En ik laat u 1 voorbeeld zien wat ik haalde uit het nationaal archief hier in den haag. Het bewijs dat de bank, het filiaal van de yokohama specierbank in bandoeng ontmanteld is waarbij 312 miljoen gulden in beslag is genomen.

De vraag van mijn Koreaanse collega Cheok Park aan mij is: wat is daar nou precies gebeurd, wie zijn er gecrediteerd?

Op het moment dat je huis en je geld en je diamanten, alle spullen van waarde in beslag zijn genomen. Omdat die banken de oorlogsvoering van de japanners financierden, is dat rechtsherstel daar ter plekke wel goed afgehandeld.

Groot vraagteken. Vandaar dat ik u de ondergrens in cijfers, in miljarden laat zien: dit is het totaalbedrag van de indische kwestie dames en heren:

36 miljard 530 miljoen 335 duizend 900 euro

Pak 'm beet 36.5 miljard euro.
Ondergrens.

Daarbij wil ik nog heel even.. wat ik wil zeggen aan u: dit dossier is veel groter dan alleen VWS. Het betreft financiën, defensie, buitenlandse zaken, binnenlandse zaken en ook sociale zaken.

En ik leg dit met liefde in handen van u. Als parlementariërs. Ik dank u voor uw aandacht."