28 October 2020

Opgericht als Fukuoka 16 in Futase-cho, Kaho-gun, Fukuoka Prefecture op 15 mei 1943. In de loop der jaren heeft het kamp verschillende benamingen en aanduidingen gehad.

First version published on: 2013-08-18

roel
Roel Bazuin

Vanaf 1990 schrijf ik verhalen en artikelen. Opinie, research, case study’s.

De laatste 15 jaar focus ik op de genealogie van mijn Eur-Aziatische takken. En daarmee samenhangende geschiedenis voor context en begrip.

CreativeCommons BY NC
Contact

Reacties, vragen, meewerken? Gebruik het Mail formulier of Discord, Mastodon, Twitter, Gitlab.

Als slaaf in Japanse werkkampen
De 27 personen die ik tot nu toe heb gevonden zijn terecht gekomen in kampen in Indonesië (Java en Sumatra), Thailand / Birma (spoorweg) en Japan.

POW Camps on Kyushu

There were close to 200 sites for POW internment throughout all of Japan. 163 facilities to incarcerate POWs and about 33 facilities for civilian internees. On 15 aug 1945 32.418 Prisoners where counted.

Fukuoka: 20 camps, 3 sub-camps, 10 civilian camps (33) with 10.411 prisoners.

Fukuoka map
Locaties gevangenkampen Fukuoka
Fukuoka 8b Yamano mine
Fukuoka 8b Yamano mine
fukuoka8b kamp
Fukuoka 8b camp
Schets Fukuoka 8B
Schets Fukuoka 8B
jap camp 000010
Mine
jap camp 000009
  • Fukuoka 19B (sinds 3-10-1943)

  • Fukuoka 11D (sinds 19-4-1944)

  • Fukuoka 8B (sinds 15-8-1945)

Locatie

Het 8B kamp lag bij de plaats Inatsuki, ongeveer 30 km ten oosten van Fukuoka-stad. Coördinaten: NB 33 35, OL 130 44.
De orginele oppervlakte van het kamp was 200' x 200', omringt met een houten hek waarop een draad onder stroom. Door de toenemende stroom gevangenen is het kamp in oppervlakte verdubbeld. De gevangenen werden gebruikt door de 'Mitsui Mining Company'.

"8 — Inatsuki (Yamano/Kamo-o; Kogawa Mining Co. Kogawa Kogyo; Mitsui Mining Mitsui Kozan; Yamano Mining Co. Yamano Kogyosho)"

Aan het einde van de oorlog zaten er 573 gevangenen: 274 Nederlanders, 233 Britten en 66 Amerikanen. 25 gevangenen overleden tijdens hun gevangenschap: 14 Britten en 11 Nederlands staatsburgers.

Gevangenen

251 Britse gevangenen waren de eerste bewoners van dit kamp, op 13 oktober 1943. Op 25 december 1943 arriveerden 270 Nederlandse gevangenen.

Medisch personeel uit het Britse en Nederlandse leger waren aanwezig in beide groepen. Kapitein Peter Williams, Royal Artillery, was algemeen gevangene kampcommandant. Een groep van 69 Amerikaanse gevangenen uit een kamp in Tanagawa, nabij Osaka op Honshu, bereikt dit kamp in maart 1945. Vanaf maart 1945 werd het totale aantal gevangenen 590, het maximum. Een groep van vijf Amerikaanse officieren verlaten het kamp op 25 april 1945 voor Hoten kamp nr. 1 bij Mukden, Mantsjoerije.

Bewaking

"Col. Manjiro FUKUMOTO, Fukuoka Shi, was in charge of all prison camps in Kyushu"[1]

1st Luitenant Toda was commandant van november 1944 tot april 1945. Hij zou uitgesproken beschaafd zijn geweest in de richting van de gevangenen. De dagelijkse leiding van het kamp was in handen van Sgt. Maj, die wreed, sluw, stelend en wraakzuchtig was. De namen van andere officieren: Haito, Goto, Stresaki en Sakata.

Leefomstandigheden

Behuizing

De barakken, met kamers van 6 a 12 man, 10 'x 100', totale hoogte 20' tot 25' werden gebouwd van hout in een aantal gevallen van klei en cement. De daken waren tegel, dakspanen en klei, maar niet in combinatie van twee of meer van deze materialen. De vloeren waren grond. Sommige van deze gebouwen werden aan de binnenzijde met gips geïsoleerd, anderen met multiplex. Weer anderen werden helemaal niet geïsoleerd. Twee extra barakken werden later gebouwd. Alle barakken zijn uitgerust met papieren ramen. Geen verwarming. Gevangenen sliepen op rieten matten. Er waren Kasten voor het opbergen van kleding. De barakken waren besmet met luizen.

Latrines

Twee latrines bevonden zich in ziekenhuisgebouwen, drie in een einde van dat aantal barakken en twee in combinatie met bad en wasruimte. De meesten waren van cement, of afzonderlijke kuilen met gaten uitgezaagd in de vloer. Enkele waren van het stoel-type. Urinoir afval en uitwerpselen werden opgevangen in cement-gesloten containers wat werd gebruikt als mest voor de kamp tuinen.

Baden

Een gescheiden bad gebouw 20 'x 40' was opgericht met een latrine aan het eind. Het was uitgerust met een bad 15 'x 6' x 4 ', twee douches en een kleding kast. Warm water was altijd beschikbaar. Het bad werd genoemd als het beste aspect van het kamp en zou hebben bijgedragen als een levensreddende faciliteit en als morele opkikker.

Mess Hall

Een apart gebouw met keuken. De bakkerij was een klein, vrijstaand gebouw in de buurt van de keuken. De gevangenen aten in de kantine in drie ploegen per 24 uur.

Eten

Het hoofdvoedsel bestond uit 550 tot 750 gram rijst per dag, die af en toe werd aangevuld met aardappelen, groenvoer bestaande uit chrysantenblaadjes, bonentoppen en zeewier, sojabonen, een kleine portie vlees (zeer zelden) en brood [2], verdeeld in drie maaltijden.

We leerden uit ervaring dat het nutteloos was om over het eten te klagen, omdat een dergelijke klacht, waar dan ook, altijd resulteerde in een brutale behandeling van de klager, meestal de partijleider (hancho)[2].

Er was geen variatie in het dieet. Gevangenen kookten. Er waren geen faciliteiten om schoon te maken en de hygiënische omstandigheden in het algemeen waren non-existent. Het eten werd gekookt in grote ijzeren ketels.

Medische faciliteiten

Een van de barakken werd eerst gebruikt als een ziekenhuis, maar later werd een apart gebouw voor dit doel gebouwd. De Medische officieren van het Amerikaanse leger en een Nederlandse arts (van der Meer) stelden hun diensten ter beschikking aan alle gevangenen.

Medische voorraden waren zeer onvoldoende tot november 1944 toen aanvoer kwam van het Rode Kruis. Deze leveringen werden beschikbaar gesteld in net voldoende hoeveelheden.Het gebruik voorkwam vele doden aan longontsteking in de winter van 1944-45. Geen faciliteiten of middelen waren beschikbaar voor de behandeling van breuken, of zwakte of duizeligheid. Er was geen tandarts in het kamp, maar sommige extracties werden uitgevoerd in een plaatselijk ziekenhuis. Een aantal gevangenen kregen chirurgische behandeling in het civiele ziekenhuis. Alle medische behandeling werd verricht onder toezicht van Japanse officieren.

Post

(1) Inkomend: De Amerikaanse en Nederlandse gevangenen kregen geen post. De Britse gevangenen kregen oude post voornamelijk uit Java. (2) Uitgaand: Van maart 1944 tot augustus 1945 mochten de Amerikaanse gevangenen in totaal vier kaarten sturen.

Werk

De officieren werden belast met administratief werk en tuinieren. De manschappen werden toegewezen aan het werk in en bij de kolenmijnen in drie ploegen van acht uur elk. Twee uur moet aan de acht worden toegevoegd vanwege de loopafstand van kamp naar de mijnen en terug. De gevangenen hadden drie rustdagen per maand. De medische officieren hadden medische taken en hielden toezicht op het tuinieren.

De mijnen waren niet uitgerust met veiligheidsvoorzieningen. Instortingen waren gebruikelijk en een aantal sterfgevallen werden hierdoor veroorzaakt. De gevangenen waren constant op de hoogte van dit gevaar, en hun nerveuze angst was een grotere bedreiging voor hun gezondheid dan het eigenlijke werk op basis, volgens de kamp chirurg.

De Japanse leidinggevend personeel was in zijn algemeenheid wreed en afranselingen kwamen frequent voor.

Diversen

  • Tot november 1944 waren Rode Kruis-pakketten zo schaars, dat een pakket moest worden gedeeld door zes mannen. Na die datum nam het aantal pakketten geleidelijk toe tot een compleet pakket kon worden gegeven aan elk individue vlak voor het einde van de oorlog. De gevangenen ontvingen gemiddeld 3,5 pakket per man in een periode van twee jaar. Schoenen, jassen en dekens werden uitgegeven van het Rode Kruis benodigdheden.

  • Japans Issue: Elke gevangene kreeg twee dunne dekens en, in de winter, zwaardere kleding en jassen, maar die konden niet worden gedragen in de mijnen. De werkende kledij bestond uit canvas schoenen, broeken, shirts en ondergoed.

  • Pay: (1) Officieren: Zelfde als Japanse officieren van vergelijkbare rang. (2) manschappen: 10 tot 25 sen per dag.

Bevrijding

Gevangenen door Japanse bewaking vrij gelaten op 2 September 1945.

"On August 11, in Fukuoka, one hundred miles north of the burning remains of Nagasaki, some Japanese army officers sat in their headquarters and discussed murder. Just recently, news of the atomic bombings had inflamed opinion against the Americans. In Fukuoka, it occasioned a day of violence"[3].

cw bastiaans evacuated kyushu 21 09 1945 xs

CW Bastiaans komen we tegen op een evacuatielijst.

"Evacuation rosters: Nagasaki Dejima Docks; Wakayama; Philippines file: 253.4 Bk V", pagina 25:

dagbladpers batavia evacuatie ml australie

Een bericht in de Batavia dagbladpers verteld over evacuatie naar holland, Balikpapan, Makassar en Grote Oost.

Een deel van het ML personeel wordt direct van Manilla naar Australië getransporteerd.

'een contigent luchtvaart-personeel is voor de ML naar Java en Australië overgebracht en reeds ingeschakeld in werkzaamheden op luchtvaartgebied'

Appendix A: Transporten

datum binnen gekomen uit vertrokken naar aantal per transport aantal in kamp type personen

13-10-1943

Singapore

(1)

200

200

kr (2)

05-12-1943

Singapore

(3)

300

500

kr (4)

02-09-1944

Manila

(5)

-

-

kr (6)

30-03-1945

Osa 4B, Tanagawa

-

455

kr (7)

22-04-1945

Man, Moekden

5

kr (8)

12-09-1945

Evacuatie

0

kr

kr=krijgsgevangenen; Man=Mansjoerije, Osa=Osaka

(1) met Ussuri Maru, vertrek Sinagpore 22-9-1943, aankomst Moji 13-10-1943
(2) Engelsen
(3) met Hawaii Maru 2, vertrek Singapore 6-11-1943, aankomst Moji 3-12-1943
(4) Nederlanders (onder leiding van B.J. van der Meer)
(5) met Canadian Inventor, vertrek Manila 2-7-1944, aankomst Moji 1-9-1944
(6) Amerikanen
(7) 325 Amerikanen, 130 Nederlanders (groep Backer)
(8) officieren, waaronder Dam Backer

Appendix B: Straffen

In de 'WAR CRIMES OFFICE - Office of the Staff Judge Advocate Yokohama, Japan' zijn andere namen gevonden dan eerder genoemd, inclusief rangen en hun straffen.
Summary of Sentencing, Fukuoka POW Camp Group

Name Rank Sentence Re-trial Residence

Takata, Shuichi

Capt.

40 years

18 years

Fukuoka

Goto, Toshio

Civ. guard

40 years

39 years

Fukuoka

Ota, Tsuzuo?

Civ.

30 years

Fukuoka

Ito, Benji

Civ.

20 years

Fukuoka

Eto, Shigeki

Civ.

30 years

Fukuoka

Appendix C: Pictures

fuk 08 innatsuki brits

fuk 08 innatsuki brits

jap camp fukuoka backery

fukuoka backery

jap camp fukuoka bathingroom

fukuoka bathingroom

jap camp fukuoka cooking no17

fukuoka cooking no17

jap camp fukuoka courtyard no6

fukuoka courtyard no6

jap camp fukuoka latrine

fukuoka latrine

jap camp fukuoka special prisoncell

fukuoka special prisoncell

Fukuoka 8b schets

Fukuoka 8b schets

jap camp 000003

jap camp barak

jap camp 000006

jap camp barak

jap camp 000009

Mine

jap camp 000010

Mine

jap camp 000011

Mine

jap camp 000012

Mine

jap camp fukuoka courtyard no6

fukuoka courtyard no6

Dansatsu
Hirayama1

Appendix D: Deceased Dutch

Additions: POW slachtoffers Japan (regiment, notes)

name rank ID number regiment date of death age cause of death natio- nality roster

1

ABELEVEN, Arthur Marie

LEGER.INF.SGT

54517

Mlt.Sgt.Ekl.Inf.Knil

1944/8/25

27

compressive fracture of the 1st lumber vertebrae[4]

Dutch

POW no2

2

AMEROM, Willem Frederik

LEGER.INF.SG

162499

Ls.Sgt.Inf.Knil

1944/8/26

45

chronic bronchitis[5], catarrh pneumonia[6]

Dutch

POW no18

3

BOUWMEESTER, Albert Jan

LEGER.INF.SG

133609

lt.Sld.KuA.Knil

1945/2/8

36

neurasthenia[7], catarrh pneumonia[6]

Dutch

POW no128

4

DORGELO, Willem Johannes

SLB.INF

128599

Ls.Sld.Inf.Knil

1944/12/12

38

myocarditis[8]

Dutch

POW no237

5

GEEVE, Hendrik

LEGER.INF.SLI

20397

ls.Sld.Tkl.Inf.Knil

1944/12/20

47

myocarditis[8], acute enteritis[9]

Dutch

POW no301

6

HENDRIKS, Johannes Hurbertus

SLB.INF

90977

Sld.Tkl.Inf.Knil

1944/4/16

30

croup[10] pneumonia[11]

Dutch

POW no386

7

KAMMEN, Jan van

LEGER.ART.SLD

158914

Mlt.Sld.Art.Knil

1943/12/20

29

acute enteritis[9]

Dutch

POW no484

8

Gerhardus F

-

199000

1943/12/24

43

acute enteritis[9]

Dutch

-

9

SCHATTENKERK, Eduard Willem

LEGER.INF.SG

69497

Ls.Sgt.Ekl.Inf.Knil

1945/2/15

49

myocarditis[8]

Dutch

POW no842

10

SPOELSTRA, Herman Siebran Jacobus Jan

LEGER.M.A.SGT

147300

Ls.Sld.Ekl.MGD.Knil

1943/12/22

43

acute enteritis[9]

Dutch

POW no907

11

VERKADE, Johannes Hendricus

LEGER.MMD.SGT

198911

Ls.Sgt.MMD.Knil

1944/12/22

33

acute enteritis[9]

Dutch

POW no975