26 March 2013

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in Oost-Azië in de periode maart 1942 - augustus 1945 ongeveer 41.000 krijgs­gevangenen met een Nederlands staatsburgerschap geïnterneerd.

Version date: 2021-07-07

roel
Roel Bazuin

Vanaf 1990 schrijf ik verhalen en artikelen. Opinie, research, case study’s.

De laatste 15 jaar focus ik op de genealogie van mijn Eur-Aziatische takken. En daarmee samenhangende geschiedenis voor context en begrip.

CreativeCommons BY NC
Contact

Reacties, vragen, meewerken? Gebruik het Mail formulier of Discord, Mastodon, Twitter, Gitlab.



Japanse bezette gebieden
Figure 1. Japanese occupied territories
POW krijgsgevangen kampen Japan - This map depicting the location of numerous prisoner of war camps in Japan was created by the Red Cross
Figure 2. Kampen in Japan - Red Cross
Kampnamen Japan
Figure 3. Kampnamen
20200903164342 dc1018b5 la
Hellship Routes
20200630185617 e143832a me
Hellship Hawaii Maru 2
20200630185620 b39e3bda th
Nichimei Maru
Kampnamen Japan
Fukuoka district

Soldaten en burgers die door de Japanners in hun oorlogsindustrie als slaven tewerk worden gesteld in werkkampen in Nederlands Indië op Java, Sumatra, Borneo, Celebes, Molukken, Flores en daarbuiten on Malakka, in Birma, Indo-China, China, Korea, Mantsjoerije en Japan (Figure 1).

Kampen in Japan

(figure 2)

Er waren bij de capitulatie in Japan 36.000 geallieerde krijgsgevangenen, waarvan 7200 met een Nederlands staatsburgerschap. De krijgsgevangenkampen in Japan lagen over het gehele land verspreid. De gevangenen werden over 130 kampen verdeeld, altijd in de nabijheid van mijnen, fabrieken en scheepswerven.

Ongeveer 3.500 krijgsgevangenen overleefden de kampen in Japan niet.

De kampen in Japan werden geregistreerd onder districtnamen: Fukuoka, Hakodate, Hiroshima, Nagoya, Osaka, Sendai, Tokyo en Zentsuji met daarachter een rangnummer plus de letter B of D.

De letter B staat voor Branch: het kamp is onder toezicht stond van het Japanse leger, of de letter D staat voor 'Dispatched': het kamp is onder toezicht stond van de betrokken industriële instelling (mijn, fabriek, scheepswerf).

Bijna alle kampen kregen gedurende de oorlog enige malen een ander registratienummer, soms ook een andere districtnaam.

  1. Kiushu (Fukuoka, Osaka)

  2. Shikoku (Kakodate, Sendai)

  3. Honshu (Hiroshima, Tokyo)

  4. Hokkaido (Nagoya)

Kampnamen

(figure 3)

De krijgsgevangenen gaven hun kamp soms ook een naam die betrekking had op de naam van de fabriek, de mijn of de scheepswerf of op de plaatsnaam waar het kamp was gelegen. Zij hadden doorgaans geen weet van de nummeraanduiding van de kampen die de Japanners hanteerden.

Voor ieder kamp is een aparte kamppagina gemaakt [1] met bijzonderheden over het kamp: kampnaam, ligging, naam Japanse kampcommandant, de kampleider, in- en uitgaande transporten, werkzaamheden en omstandigheden in het kamp.

Namenlijsten Nederlands Staatsburgers in Japanse kampen

Van sommige kampen zijn naamlijsten aanwezig of gereconstrueerd. Deze lijst met 5320 namen geeft aan in welk kamp de (nederlandse) betrokkene werd geïnterneerd.

Verwerkte naamlijsten van de kampen:

Zeestransporten: Hellships

De krijgsgevangenen werden met schepen aangevoerd vanuit de Filippijnen (Amerikanen), Formosa (Engelsen), Malakka (Engelsen) en Nederlands-Indië (Nederlanders, Engelsen, Australiërs en Amerikanen).

"De zeetransporten zijn de trans­porten van geallieerde krijgsgevangenen [2], die de Japanners uitvoerden om deze krijgsgevangenen naar elders te vervoeren o.a. om hen in te zetten als dwangarbeiders in de aanleg van vliegvelden en spoor­­banen en in de oorlogsindustrie.

Bij deze zeetransporten zijn veel krijgsgevangenen omgekomen, deels door de uiterst slechte omstan­digheden aan boord, deels doordat deze schepen door de geallieerden werden getorpedeerd (niet weten­de dat er geallieerde krijgsgevangenen aan boord waren)".

Schepen naar Japan: overzicht van alle schepen [3] waarmee krijgsgevangenen tijdens WOII naar Japan zijn vervoerd: plaats van vertrek, datum, aantal, aantal doden en aantal aankomst.

Voor iedere zeetransport is een aparte bootpagina gemaakt met bijzonderheden over de boot (tonnage, bouw­jaar, alternatieve bootnamen) en het transport, zoals de herkomst van de krijgs­gevangenen, het aantal krijgs­gevangenen en de bestemming, de havens die onderweg werden aangedaan, de weersomstan­dig­he­den, de toestand aan boord en dergelijke.

Fukuoka district

De 27 personen die ik tot nu toe heb gevonden zijn terecht gekomen in kampen in Indonesië (Java en Sumatra), Thailand / Birma (spoorweg) en Japan. De meesten kwamen terecht in Birma en Japan. Ik licht het eiland Fukuoka eruit omdat familie en bekenden vooral in dat Japanse district [4] werden geïnterneerd.

Aan het einde van de oorlog zaten er 573 gevangenen, waarvan 274 Nederlands staatsburgers, 233 Britten en 66 Amerikanen. 25 gevangenen overleden tijdens hun gevangenschap.